پرلیت در واقع یک نوع سنگ سیلیسی (Siliceous Rock) است که از دسته شیشه های آتشفشانی (Volcanic Glass) بوده و می تواند با حرارت کافی، چهار تا بیست برابر حجم اولیه خود منبسط شود. انبساط پرلیت با حرارت، به دلیل وجود %6-2 آب در ساختار سنگ اولیه پرلیت است. با حرارت دادن پرلیت، آب تبخیر شده و میلیون ها حباب بسیار ریز و محبوس در ساختار پرلیت ایجاد می کند و به این ترتیب ساختار پرلیت تبدیل به ساختاری متخلخل با سلول های بسته شده، حجم آن به شدت افزایش یافته و رنگ آن از سیاه یا خاکستری تیره به سفید تغییر کند. ساختار متخلخل با حباب بخار محبوس در آن، ضریب انتقال حرارت بسیار کمی داشته و ساختاریست ایده آل برای عایق. برای مصارف عایق کاری، پودر پرلیت درون قالب ریخته شده و حرارت زیادی می بیند و با انبساط، به شکل قالب در می آید. اسلب ها و پیش فرم های لوله ای و نیم لوله ای پرلیت برای مصارف عایق کاری در بازار موجود هستند. همچنین به وفور از پودر پرلیت در عایق کاری و مصارف بسیار متنوع صنعتی دیگر استفاده می شود.

قابلیت انبساط پرلیت باعث می شود که بتوان عایق های پرلیتی را با چگالی های بسیار متنوع، از 50 کیلوگرم بر مترمکعب تا 300 کیلوگرم بر مترمکعب تولید کرد. از آنجایی که پرلیت طبیعتا از دسته شیشه هاست، ماده ای خنثی محسوب شده و به طور طبیعی pH آن 7 است.

کاربری عمده عایق های پرلیتی، عایق کاری گرم برای تجهیزاتی است که عموماً بالای 125⁰C کار می کنند، مانند مخازن روغن، گاز و بخار، مبدل های حرارتی، خطوط لوله کشی بخار، دیگ ها و بویلرها، اگزوزها و غیره. همچنین هنگامی که در سیستمی آب نفوذ کرده به سیستم عایق کاری احتمال صدمه زدن به سیستم را دارد، از عایق ها پرلیتی استفاده می شود. به خاطر دامنه دمایی وسیع پرلیت، می توان از پرلیت در عایق کاری خطوط فوق سرد و Cryogenic نیز استفاده کرد.

مانند هر ماده دیگری در طبیعت، ضریب انتقال حرارت پرلیت نیز با افزایش دما افزایش می یابد که نمودار زیر این امر را نشان می دهد. توجه شود که واحد ضریب انتقال حرارت بر حسب سیستم انگلیسی است.

ترکیب شیمیایی

پرلیت، علاوه بر خواص عایق حرارتی، خواص آکوستیک و ضدآتش خوبی نیز از خود نشان می دهد. همچنین از پودر پرلیت در صنایع بسیار متنوع و مختلفی از کشاورزی و صنایع غذایی گرفته تا تمیزکننده های شیمیایی و لاستکی سازی استفاده می شود.

عمده زمینه های کاربری پلیت را می توان به صورت جدول زیر خلاصه کرد:

لازم به ذکر است که ماده اولیه پرلیت، تجدید پذیر نیست، بدین معنی که منابع پرلیت در جهان محدود است. تخمین زده شده است که مقدار پرلیت موجود در جهان در کل 700 میلیون تن می باشد. کشورهایی که به تولید عایق های پرلیتی یا پودر پرلیت مبادرت می ورزند عبارتند از: آمریکا، ترکیه، چین، یونان، ژاپن، مجارستان، ارمنستان، ایتالیا، فیلیپین و مکزیک.

کاربری پرلیت

• به علت حجم زیاد و وزن کم پرلیت، از پلیت بیشتر به عنوان عایق فله ای در پرکردن فضاهای بسیار حجیم استفاده می شود. به خصوص در عایق کاری سقف ها در ساختمان سازی، بسیار ا ستفاده می شود.
• استفاده از پودر پرلیت در فضای بین بلوک ها و آجرهای مشبک در ساختمان سازی
• استفاده در خطوط فوق سرد و Cryogenic، یخچال ها، سردخانه ها و خطوط انتقال گاز های مایع.
• استفاده در کاربری های گرم، مخازن، تانک ها، خطوط انتقال مایعات و گازهای داغ
• استفاده از پودر پرلیت در ترکیب بتون به طوری که بتون سبک، ضدآتش و عایق حرارتی تولید می شود.
• استفاده های متنوع پودر پرلیت در صنایع کشاورزی، پلاستیک و لاستیک سازی، چسب سازی، تمیزکننده ها و پاک کننده ها، صابون، صنایع غذایی و ….

مزایای پرلیت

• اشتعال ناپذیر
• مقاومت در مقابل آتش سوزی و عدم اشتعال پذیری
• خواص آکوستیکی مطلوب
• دامنه وسیع دمای کاری
• مناسب برای عایق کاری مصارف فوق گرم و فوق سرد
• ماده خام پرلیت حالت پودری دارد که می توان از آن در کاربری های بسیار متنوعی استفاده نمود
• هیچ گونه خطری برای سلامت فردی و محیط زیست ندارد
• نصب آسان
• پایداری ابعادی بسیار خوب
• هزینه بسیار پایین ماده اولیه

 

معایب پرلیت

• قابل حل در بازهای بسیار قوی در درجه حرارت های بالا
• بسیار کم در آب حل می شود