یکی از متداولترین مصالح ساختمانی مورد استفاده در صنعت ساختمان ایران در نیم‌قرن گذشته، انواع بلوک و پانل‌های سیمانی و همچنین آجر و بلوکهای سفالی میباشد که به لحاظ وزن و روش تولید سنتی از کیفیت مطلوبی برخوردار نبوده است.
همگام با پیشرفت تکنولوژی و همچنین وضع استانداردهای جدید جهانی در این صنعت و با نگرش جدی‌تر به فاکتورهای زیست محیطی، مصرف انرژی، سهولت تولید و اجرا، ایمنی، صرفه اقتصادی و عامل رفاهی، امروزه استفاده از اینگونه مصالح سنتی کم‌کم در حال منسوخ شدن بوده و بهترین گزینه جایگزین، استفاده از انواع بتن سبک به خصوص بتنهای سبک هوادار (فوم بتن سبک و بتن گازی) و همچنین بتن دانه سبک میباشد که خوشبختانه با همت مهندسان و معماران بخش ساختمان و پشتیبانی دست اندرکاران دولتی و مراجع علمی، استفاده از آنها در کشورمان در حال فراگیر شدن است.
ساخت بتنهای سبک با استفاده از دانه‌های سبک طبیعی و صنعتی (مثل: پرلیت، پوکه‌های آتشفشانی، ورمیکولیت، لیکا، پلی استایرن و غیره) با فرمول بندی‌های مختلف، سالهاست که در صنعت ساختمان رواج داشته است.
بتنهای سبک حاصل از اختلاط هر یک از این دانه‌های سبک با ملات‌های سیمانی، با توجه به وزن حجمی و مقاومت و کیفیت دانه‌ها، دارای خواص ویژه‌ای است که در صورت استفاده از ترکیب همزمان بعضی از آنها در ملات‌های سیمانی و در کنار استفاده از رزین‌های شیمیایی خاص و پوزولان‌ها، بتن سبک حاصل دارای خواص برتر به لحاظ مسائل فنی و قیمت خواهد بود که بلوک و پانل از جمله آنهاست، همچنین هزینه پایین تجهیزات تولید و سهولت اجرا از ویژگیهای برتر آن به شمار می‌رود.
ملات حاصل از این ترکیب با آب و سیمان، به راحتی توسط دستگاه‌های ساده بلوک زن تخم کن و ثابت و یا ماشین‌آلات تمام اتوماتیک به بلوکهای سبک دیواری و سقفی با وزن مخصوص تقریبی 800 کیلوگرم در مترمکعب (شناور روی آب) تبدیل می‌شود و ضمناً از این ملات جهت تولید انواع پانل با ابعاد دلخواه در قالبهای معمولی و همچنین پوشش احجام حتی کروی نیز می‌توان استفاده نمود.
جهت تولید قطعات سبک باربر مسلح و سقف‌های کامپوزیت می‌توان با تغییر جزئی در فرمول به همراه مشبک‌های فلزی و آرماتورهای حائل به این منظور دست یافت.
خواص ویژه:
- وزن‌های بسیار پایین در قطعات عایق غیر باربر (پایین آمدن مؤثر وزن بنا)
- خشک شدن سریع و زمان کیورینگ پایین
- مقاومت فشاری مناسب
- عایق حریق، عایق صدا و واترپروف
- سهولت بالا در ساخت و حمل و نقل و اجرا
- قابلیت پذیرش برش، میخ، پیچ، رول پلاک و کورپی
- قابلیت پذیرش انواع پلاستر و امکان تراشیده شدن آسان
- انعطاف‌پذیری و شکل پذیری مطلوب
- صرفه اقتصادی بالا
- قابلیت تولید انبوه
- رفتار مناسب و مقاومت و ایمنی بالا در برابر نیروهای جانبی مثل زلزله و عدم ایجاد آوار
- کاهش ابعاد اجزای بنا و افزایش مؤثر فضای مفید داخلی ساختمان
موارد استفاده:
پس از آماده شدن ملات دانه سبک، می‌توان از آن در موارد زیر استفاده نمود:
- شیب بندی و کف‌سازی (حتی سطوح شیب‌دار)
- تولید انواع پانل در سایزهای مختلف مسلح و غیرمسلح
- تولید انواع بلوکهای سقفی و دیواری، تیغه غیر باربر به صورت توپر یا سوراخ‌دار با دستگاه بلوک زن
- اجرای پوشش بتن دانه سبک روی سطوح انواع رابیتزبندی و روفیکس حتی روی احجام کروی شکل و سطوح شیب‌دار
بتن سبک ماده‌ای است با ترکیبات جدید و فوق‌العاده سبک و مقاوم.
مواد تشکیل دهنده بتن سبک عبارت است از ورموکولیت، پرلیت، سنگ بازالت و سیمان تیپ 2 و …
در این بتن همانند بتنهای عادی، از ماسه استفاده نمی‌شود.
عدم وجود ماسه باعث سبک و همگن شدن ساختار بتن گردیده و باعث می‌شود که مواد تشکیل دهنده که تقریباً از یک خانواده می‌باشند و بهتر همدیگر را جذب کنند.
ساختمان این بتن متخلخل بوده و این مسئله پارامتر بسیار مؤثری است. چون تخلخل موجود در بتن باعث مقاوم شدن در برابر زلزله و عایق شدن در برابر صدا، گرما و سرما میگردد.
ترکیبات این بتن به گونه‌ای عمل میکند که حالت ضد رطوبت به خود گرفته و به مانند بتن معمولی که جذب آب دارد عمل نکرده و آب را از خود دفع میکند.
این بتن تحت فشار مستقیم (پرس) ساخته می‌شود.
به دلیل شکل‌گیری بتن در فشار، ساختار آن دارای یکپارچگی قابل قبولی است.
بتن سبک در قالبهای طراحی شده توسط متخصصین، بصورت یکپارچه ریخته می‌شود.
به دلیل یکپارچگی در نوع ساختمان بتن، قطعه تولیدی از استحکام بالایی برخوردار شده و مقاومت بالایی نیز در برابر زلزله از خود نشان خواهد داد.
برای تقویت این بتن از یک یا چند لایه شبکه فلزی در داخل بتن استفاده شده که این حالت همانند مسلح کردن بتن معمولی به وسیله میلگرد میباشد.
هزینه تولید این نوع بتن از دیگر مواد ساختمانی به نسبت ویژگی آن پایین‌تر است.
زمان بسیار کمتری جهت تولید دیوارهای بتنی سبک یا قطعات دیگر لازم است.
پرت مواد اولیه جهت تولید بتن سبک بسیار کمتر از بتن معمولی است. چون تمام مراحل تولید در محل مشخصی صورت گرفته و جهت تولید پروسه‌ای طراحی گردیده است.
به دلیل طراحی کلیه مراحل تولید و وجود نظارت بر تمامی این مراحل ماده تولیدی دارای استاندارد خاصی تعریف شده است. (مهندسی سازه)
خرید مصالح بطور عمده صورت می‌گیرد و هزینه کمتری برای سازنده در بر خواهد داشت و در نهایت خانه پیش ساخته با قیمت پایین‌تری عرضه میگردد.
قطعات تولیدی در کارخانه از آزمایشات کنترل کیفیت گذر کرده و در صورت تأیید به بازار مصرف عرضه میگردد.
بتن سبک مسطح بوده که می‌توان با یک ماستیک‌کاری ساده بر روی آن رنگ‌آمیزی کرد.
سنگ‌های سبک وزن 1-5/0 گرم بر سانتیمتر مکعب نظیر پامیس، پرلیت، شیل و اسلیت منبسط شده در بخشهای خاص ساختمان به منظور کاهش وزن، عایق حرارتی و صوتی استفاده می‌شود.
پرلیت را می‌توان به نسبتهای مختلف با سیمان مخلوط کرد و از آن قطعه‌های سبک وزن تهیه کرد.
ملات پرلیت از ملات سمیان سبکتر، هدایت گرمایی آن کم جذب، صدای ان بیشتر است.
